DIETĘ FODMAP ZNAJĄ Z PEWNOŚCIĄ OSOBY CIERPIĄCE NA ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO. WARTO, ABY TYM SPOSOBEM ŻYWIENIA ZAINTERESOWAŁA SIĘ KAŻDA OSOBA, KTÓRA MA SKŁONNOŚĆ DO PROBLEMÓW ŻOŁĄDKOWO-JELITOWYCH: WZDĘĆ, GAZÓW, BIEGUNEK, ZAPARĆ I BÓLÓW BRZUCHA.
DLACZEGO FODMAP?
FODMAP to akronim od angielskich słów „Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols” czyli „Fermentujące Oligo- Di- i Monosacharydy Praz Poliole”, który jest wskazówką wykluczeń i ograniczeń w tej diecie. Dieta FODMAP zakłada bowiem znaczne ograniczenie spożycia krótkołańcuchowych węglowodanów, które charakteryzują się słabą wchłanialnością, szybką fermentacją i wysokim ciśnieniem osmotycznym.
U większości osób produkty bogate w fermentujące oligo- di- i monosacharydy oraz poliole nie będą wywoływały żadnych dolegliwości, ale u osób z chorobami układu pokarmowego np. zespołem jelita drażliwego czy nieswoistymi chorobami zapalanymi jelit produkty te mogą nasilać dolegliwości.
W przypadku tej grupy osób produkty te przechodzą do jelita w formie niezmienionej, a dzięki właściwościom osmotycznym, w jelicie cienkim przyczyniają się do zwiększonej absorpcji wody, co może prowadzić do rozciągania ściany jelita i pojawienia się bólów brzucha, uczucia przelewania czy biegunki. Co więcej, w momencie przejścia do jelita grubego poddawane są procesowi fermentacji przez bakterie jelitowe, co skutkować może powstawaniem dużej ilości gazów wywołujących wzdęcia, ból i dyskomfort.
CO JEŚĆ, A CZEGO UNIKAĆ?
Poniżej przedstawiamy grupy produktów, które posiadają wysoki oraz niski współczynnik FODMAP. Na tej podstawie można zaplanować swoje posiłki tak, by produkty bogate w fermentujące oligo- di- i monosacharydy oraz poliole zastąpić innymi, bardziej tolerowanymi.
OD CZEGO ZACZĄĆ?
Trzeba pamiętać, ze dieta FODMAP należy do grupy diet eliminacyjnych, które nie są zdrowe i bezpieczne dla naszego organizmu, jeżeli nie są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza.
Zatem przed jej rozpoczęciem należy obowiązkowo skonsultować się z lekarzem, zaś żywienie zgodne z dietą należy prowadzić pod kontrolą lekarza lub dietetyka.
Dieta FODMAP składa się z trzech etapów. Każdy z nich jest niezwykle ważny, bowiem pozwala ustalić grupy produktów na które dana osoba jest szczególnie wrażliwa i na tej podstawie ustalić najbardziej optymalny i długoterminowy sposób odżywania.
ETAP1:
ELIMINACJA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH FODMAP
Trwa on od 2 do 6 tygodni i polega na całkowitym wyeliminowaniu z diety produktów o wysokiej zawartości FODMAP i zastąpieniu ich produktami o niskiej zawartości FODMAP.
ETAP 2:
WPROWADZANIE PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH FODMAP
Trwa on od 8 do 12 tygodni i polega na stopniowym włączaniu produktów bogatych w FODMAP (zazwyczaj wprowadzanie nowego produktu odbywa się raz na trzy dni i jest związane z monitorowaniem samopoczucia i reakcji organizmu).
3 ETAP:
PERSONALIZACJA DIETY
Jest to wprowadzenie docelowego sposobu żywienia: stworzenie indywidualnej długoterminowej diety, z jak najmniejszą ilością ograniczeń. Na tym etapie można spożywać produkty, które zostały wcześniej zidentyfikowane jako te, które nie powodują dolegliwości oraz również sporadycznie, raz na jakiś czas podejmować próby włączenia do jadłospisu produktów, które powodowały dolegliwości (w ramach próby, czy nadal nie są dobrze tolerowane).
CZY JEST SKUTECZNA?
Dieta o niskiej zawartości FODMAP może wywierać korzystny efekt pod kątem zmniejszenia dolegliwości, jednak brakuje nadal wystarczających dowodów naukowych, aby ten sposób żywienia rekomendować jako rutynową metodę leczenia chorób układu pokarmowego. Dieta ta może być skutecznym sposobem zmniejszenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jednak nie u wszystkich pacjentów może ona przynieść oczekiwany efekt. Dlatego jeśli po 6 tygodniach stosowania diety, nie obserwuje się zmniejszenia dolegliwości, nie jest rekomendowana jej kontynuacja.
Należy również pamiętać, iż dieta FODMAP to dieta eliminacyjna (wyklucza się lub znacznie ogranicza m.in. produkty mleczne, zbożowe, warzywa i owoce), która niewłaściwie skomponowana, może przyczynić się do wystąpienia niedoborów wapnia, błonnika, żelaza, witamin B, D czy naturalnych przeciwutleniaczy. Dlatego dietę tą powinno prowadzić się pod opieką dietetyka.
