NASZ EKSPERT: Joanna Chrobak, mgr farmacji
BIOTYNA ZYSKAŁA DUŻĄ POPULARNOŚĆ, JAKO SKŁADNIK PREPARATÓW WZMACNIAJĄCYCH WŁOSY, SKÓRĘ I PAZNOKCIE. W RZECZYWISTOŚCI TO TYLKO JEDNA Z RÓL, JAKIE ODGRYWA W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA. DLACZEGO WARTO ZADBAĆ O PRAWIDŁOWY POZIOM BIOTYNY? CZY JEJ SUPLEMENTACJA JEST KONIECZNA?
CZYM JEST BIOTYNA?
Biotyna, inaczej witamina B7 lub witamina H, zaliczana jest do związków rozpuszczalnych w wodzie. Występuje powszechnie w żywności, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Przyswajanie biotyny ze źródeł pokarmowych wymaga jej uwolnienia z połączeń z białkami przy udziale enzymu biotynidazy, gdyż jedynie wolna forma ulega wchłonięciu do krwiobiegu. Zdolność do syntezy biotyny posiadają także bakterie, wchodzące w skład mikroflory jelitowej.
FUNKCJE BIOTYNY W ORGANIZMIE
Biotyna jest kofaktorem enzymów zaliczanych do karboksylaz. Uczestniczą one w przemianach glukozy, aminokwasów oraz kwasów tłuszczowych, wpływając na prawidłowy metabolizm. Ponadto, biotyna wraz z witaminą K bierze udział w produkcji protrombiny.
Biotyna znana jest także z dobroczynnego wpływu na kondycję skóry, włosów i paznokci. Jej prawidłowy poziom normalizuje pracę gruczołów łojowych i potowych oraz proces złuszczania naskórka. Dodatkowo biotyna wspiera pracę tarczycy, która również odgrywa istotną rolę w zachowaniu zdrowej skóry i jej przydatków.
NIEDOBORY BIOTYNY
Niedobory biotyny nie zdarzają się często, ze względu na jej występowanie w wielu produktach spożywczych i syntezę przez bakterie jelitowe. Najczęstszą przyczyną obniżenia jej poziomu jest antybiotykoterapia, która może zaburzać prawidłowy skład mikrobiomu. Jest to jeden z wielu powodów, dla których w trakcie kuracji nie powinno się zapominać o probiotyku.
Powodem niedoboru biotyny mogą być także choroby zapalne jelit oraz wrodzony niedobór biotynidazy.
Obniżony poziom biotyny objawia się:
- wypadaniem włosów
- pogorszeniem kondycji i stanami zapalnymi skóry
- wysypką wokół oczu, ust i nosa
- rozdwajaniem się paznokci
- zaburzeniami pracy gruczołów
- zmęczeniem i obniżeniem nastroju
- zaburzeniami poziomu cholesterolu
Chcąc zweryfikować poziom biotyny w organizmie, można wykonać odpowiednie oznaczenie w dowolnym laboratorium analitycznym.
PRZEDAWKOWANIE BIOTYNY
Nie stwierdzono negatywnych skutków zdrowotnych zażywania nadmiernych ilości biotyny. Nawet wyższe dawki stosowane w wielu preparatach uznawane są za bezpieczne.
NATURALNE ŹRÓDŁA BIOTYNY
Odpowiednią podaż biotyny zapewnia jej synteza przez bakterie jelitowe oraz zróżnicowana dieta. Do produktów pochodzenia zwierzęcego bogatych w biotynę należy mleko i jego przetwory, mięso, podroby oraz jaja. Wegetarianie mogą z kolei sięgnąć po awokado, migdały, nasiona słonecznika, a także niektóre owoce i warzywa.
Pamiętajmy, że spożywanie jaj na surowo znacząco ogranicza wchłanianie biotyny, ze względu na obecność białka awidyny. Rozwiązaniem jest obróbka termiczna produktu, prowadząca do jej denaturacji.
SUPLEMENTACJA BIOTYNY
Normy wystarczającego spożycia biotyny wynoszą:
- 30ug dla kobiet i mężczyzn,
- 30ug dla kobiet ciężarnych
- 35ug dla kobiet karmiących piersią
W przypadku pełnowartościowej diety i dobrej kondycji mikroflory jelitowej, dodatkowa suplementacja biotyny nie jest konieczna. W sytuacji stwierdzonego niedoboru, na rynku aptecznym dostępne są preparaty, zawierające samą biotynę lub jej połączenie z innymi witaminami, minerałami oraz wyciągami wpływającymi na kondycję skóry, włosów i paznokci.
Ważne jest, by przed wykonaniem badań laboratoryjnych (np. oznaczeniem hormonów, witaminy B12) odstawić preparaty z biotyną z min. 48h wyprzedzeniem, gdyż może ona zafałszować uzyskane wyniki.
Bibliografia:
- Pałasiewicz W., Tuszyński K., “Witaminy i składniki mineralne”, Wyd. Farmaceutyczne, Kraków 2021, s. 39-40
- Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 2020, s. 221-225
