ŚWIATOWA ORGANIZACJA ZDROWIA PRZEPROWADZIŁA BADANIA, Z KTÓRYCH WYNIKA, ŻE PODCZAS DŁUGOTRWAŁYCH UPAŁÓW, GDY TEMPERATURA POWIETRZA PRZEKRACZA 25°C, ILOŚĆ ZGONÓW WZRASTA AŻ O 30%. WYSOKIE TEMPERATURY ZABIJAJĄ W USA WIĘCEJ LUDZI NIŻ HURAGANY, PIORUNY, TORNADA, POWODZIE I TRZĘSIENIA ZIEMI RAZEM WZIĘTE.
Ambulanse jadące na sygnale są niestety częstym widokiem również podczas wakacji. Ratownicy medyczni i lekarze przyznają, że w wielu przypadkach wysyłają je do osób w podeszłym wieku, cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowego. Ryzyko zawałów, duszności i zasłabnięć podczas wysokich temperatur istotnie wzrasta, warto dowiedzieć się zatem w jaki sposób można zadbać o serce.
KTO POWINIEN UWAŻAĆ NA SŁOŃCE?
Osoby ze schorzeniami układu krążenia są wyjątkowo narażone na działanie słońca. – Każdy, kto zmaga się z chorobą wieńcową serca, szczególnie po zawałach, musi podczas upałów zwracać wyjątkową uwagę na stan swojego zdrowia. Powinni na siebie uważać także wszyscy, którzy zmagają się z nadciśnieniem tętniczym, wadami serca (zwłaszcza z niedomykalnością aorty), niewydolnością krążenia (od II stopnia wg podziału NYHA wzwyż) czy zaburzeniami rytmu serca – podkreśla dr Zbigniew Pieloch, kardiolog. – Także osoby, które przebyły udary mózgu czy zatory i zakrzepy obwodowe lub płucne, muszą ograniczyć przebywanie w wysokich temperaturach. Pacjenci, którzy dodatkowo zmagają się z cukrzycą, niewydolnością oddechową, otyłością czy chorobami nerek czy anemią, są w grupie najbardziej narażonej – dodaje specjalista.
Upały nie służą także osobom, które posiadają na nogach tzw. pajączki lub żylaki, czyli mają dolegliwości związane z przewlekłą niewydolnością żylną. Podczas letnich dni naczynia krwionośne w całym organizmie rozszerzają się, organizm się poci, spada ilość krwi krążącej, rośnie więc ryzyko zakrzepicy. Warto pamiętać, że przed wyjazdem w dłuższą podróż warto wspomóc żyły, przyjmując preparaty zalecone przez lekarza wzmacniające naczynia krwionośne i serce, a także uzupełniać płyny.
Wysoka temperatura powoduje również rozrzedzenie powietrza, co może stać się bezpośrednim czynnikiem wpływającym negatywnie na układ nerwowy. Kiedy żar leje się z nieba, większość osób narzeka na spadek koncentracji, senność czy rozdrażnienie. Pacjenci są bardziej podatni na stres, a także skłonni do agresji. Dlatego w letnie dni wskazany jest dłuższy odpoczynek, niezależnie od wieku i stanu zdrowia.
WPŁYW UPAŁÓW NA ORGANIZM
Celem naszego organizmu jest utrzymanie optymalnej temperatury ciała. Ma to miejsce podczas wysokich temperatur, szczególnie powyżej 25 stopni Celsjusza. – Kiedy jest gorąco, nasze serce zaczyna szybciej bić, a naczynia krwionośne się rozszerzają. Organizm, aby prawidłowo funkcjonować, potrzebuje większej ilości tlenu. W efekcie serce musi ciężej pracować, aby zapewnić niezbędne krążenie obwodowe. Konsekwencją takiej sytuacji jest przeciążenie naszej głównej pompy krwi, co może prowadzić nie tylko do omdlenia czy udaru, lecz także do niebezpiecznych zaburzeń rytmu serca, nawet z możliwością całkowitego zatrzymania krążenia – wyjaśnia dr Pieloch.
Groźne jest również pocenie się, skutkujące spadkiem ilości krwi krążącej oraz ubytkiem takich mikroelementów jak potas i sód. Ich niedobór prowadzi do zaburzeń elektrolitycznych, mogących przyczynić się do zaburzeń pracy serca oraz dalszego odwodnienia organizmu, a także dalszego obniżenia ciśnienia tętniczego. Jest to sytuacja groźna szczególnie dla osób z nadciśnieniem, ze względu na fakt zażywania przez nich leków, mających celowo wywołać taki efekt – może to prowadzić do ich zasłabnięcia podczas letnich dni. Osoby zmagające się z chorobami krążenia muszą uważać na siebie szczególnie, gdyż zdolność do regulacji ciśnienia tętniczego oraz utrzymania odpowiedniego poziomu nawodnienia organizmu jest u nich zaburzona.
Optymalna temperatura naszego ciała wynosi od 35,8 do 37,3°C. Zapewnia to sprawne działanie wszystkich organów. Przy temperaturze powyżej 41°C dochodzi do znacznej utraty płynów w organizmie, odwodnienia, a nawet uszkodzenia ważnych dla życia organów. Wysokie temperatury mogą prowadzić do udaru cieplnego, który objawia się wysoką temperaturą ciała, najczęściej przekraczającą 39°C. Co ciekawe, nie pojawiają się wówczas ślady potu na skórze. Jest ona sucha, gorąca i zaczerwieniona.
JAK PRZETRWAĆ UPAŁY?
PO PIERWSZE – ZAPOBIEGAJ!
W celu wyeliminowania groźnych następstw upałów warto stosować się do kilku zasad.
1. Przede wszystkim pacjenci powinni regularnie przyjmować wszystkie zalecone leki w dawkach dostosowanych do warunków pogodowych. Jeśli pomimo odpowiedniej kuracji będą czuć się gorzej, muszą bezwzględnie skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym w celu zmodyfikowania terapii.
2. W upalne dni warto uważnie obserwować swój organizm. Nigdy nie można ignorować gorszego samopoczucia. Duszność, ból i uczucie ciężkości w klatce piersiowej, zawroty głowy, zasłabnięcia oraz omdlenia to bardzo niepokojące objawy. Cierpiący na nadciśnienie, którzy zauważą u siebie suchy, męczący nocny kaszel, nadmierne oddawanie moczu, drżenie rąk, potliwość, zawroty głowy, również powinni jak najszybciej skontaktować się ze specjalistą.
3. Upał jest szczególnie dotkliwy w dużych miastach, gdzie asfaltowe ulice i betonowe budynki zatrzymują ciepło i dodatkowo nagrzewają powietrze. Dlatego sercowcy powinni unikać przebywania w godzinach między 10.00-15.00 na otwartych, nasłonecznionych powierzchniach czy w dusznych, zatłoczonych miejscach takich jak tramwaj lub autobus.
4. Dzieci i osoby starsze powinny obowiązkowo nosić nakrycie głowy i luźne, najlepiej bawełniane, przewiewne ubranie.
5. Wskazane jest również unikanie wysiłku fizycznego. Noszenie zakupów czy prace w ogródku działkowym warto odłożyć na wieczorową porę.
6. Latem trzeba też częściej kontrolować ciśnienie tętnicze.
7. Podstawową zasadą dla wszystkich, którzy przebywają na słońcu, jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów. Wskazane jest spożycie około 1,5 do 2 litrów dziennie, najlepiej wody mineralnej. Można pić również herbaty ziołowe, niesłodzone soki owocowe oraz soki warzywne ze względu na zawartość mikroelementów i błonnika. Dobrze jest wyeliminować płyny z dodatkiem syropu glukozowo-fruktozowego. Słodzone napoje gazowane rozpuszczają się w żołądku wolniej niż woda, zużywają do tego dodatkowe ilości płynów ustrojowych, a więc mogą zwiększać odwodnienie, które dodatkowo obciąży układ krążenia. Sercowcy bezwzględnie muszą wyeliminować picie kawy i alkoholu – obie używki zmuszają nerki do nadmiernego wydalania minerałów i wody. Osoby starsze szczególnie powinny pamiętać o stałym nawodnieniu ze względu na fakt, że w ciągu dnia mogą nie odczuwać dużego pragnienia.
8. Podczas upałów warto spożywać również lekkie posiłki, bogate w warzywa i owoce sezonowe.
