MROCZKI, MĘTY CZY MUSZKI PRZED OCZAMI SĄ NAJCZĘŚCIEJ BAGATELIZOWANE PRZEZ PACJENTÓW, ALE TRZEBA PAMIĘTAĆ, ŻE W PEWNYCH SYTUACJACH MOGĄ BYĆ ONE OBJAWEM POWAŻNYCH CHORÓB. JAKIE SĄ PRZYCZYNY ICH POWSTAWANIA I JAKIE OBJAWY WSKAZUJĄ NA KONIECZNOŚĆ KONSULTACJI LEKARSKIEJ?
Zmętnienie ciała szklistego, zwane często mętami, muszkami lub mroczkami w oku dostrzegamy zazwyczaj w postaci pogorszenia widzenia. Pacjenci wskazują na pojawiające się w cieniu widzenia cienie, szare lub czarne plamki, punkciki, nitki lub pajęczyny, które zdają się poruszać pod wpływem ruchów gałki ocznej. Ich widoczność zwiększa się w przypadku koncentrowania wzroku na dużych i jasnych powierzchniach, np. ekranach.
JAK POWSTAJĄ MĘTY W OKU?
Męty powstają w ciele szklistym oka, która jest wypełniona tzw. szklistką. Jest to galaretowata substancja, w skład której wchodzi głównie woda, kwas hialuronowy i kolagen. Kiedy procesy zwyrodnieniowe w obrębie ciała szklistego nasilają się, prowadzi to do rozpadu włókien kolagenowych, rozpływu kwasu hialuronowego oraz odkładania się produktów przemiany materii. Prowadzi to do odwodnienia i obkurczenia ciała szklistego oraz powstawania w nim załogów, czyli mętów ciała szklistego.
Męty ciała szklistego mogą przybierać rozmaite kształty, różnią się także wielkością oraz ruchomością.
Męty dzielimy na: łagodne (nie zagrażające oku) oraz patologiczne ( spowodowane wylewem krwi, ciałem obcym w oku lub stanem zapalnym).
PRZYCZYNY POWSTAWANIA MĘTÓW
Męty ciała szklistego najczęściej pojawiają się u osób po 50 roku życia, ale mogą powstawać w każdym wieku – nawet w życiu płodowym! Niezależnie od wieku do ich powstawania przyczynia się:
- krótkowzroczność,
- cukrzyca,
- zmiany pozapalne,
- urazy oka,
- operacja zaćmy,
- proces odłączania tylnego ciała szklistego.
KIEDY DO LEKARZA?
Męty ciała szklistego to normalne zjawisko, pod warunkiem że pojawiają się sporadycznie i w niewielkich ilościach. Większość z nich jest niegroźna, ale trzeba pamiętać, że takie objawy jak:
- nagłe pojawienie się mętów,
- gwałtowne zwiększenie ich liczby lub objętości
- utrata lub ograniczenie widoczności bocznej,
- pól oczu,
- pojawiające się tzw. „błyski w oku”
trzeba jak najszybciej skonsultować się z lekarzem okulistą.
LECZENIE MĘTÓW
Większość mętów nie wymaga leczenia – o ile nie utrudniają one w znacznym stopniu widzenia. Niemniej jednak gdy ich ilość i wielkość zaczynają negatywnie wpływać na jakość widzenia, wówczas lekarz po diagnozie stanu zdrowia pacjenta wdraża odpowiednie leczenie.
Laserowe leczenie mętów nazywane jest witreolizą laserową i polega na odparowaniu mętów ciała szklistego lub ich rozdrobnieniu i przesunięciu. W zabiegu wykorzystuje się nanosekundowe impulsy światła laserowego o niskiej energii, które uderzają w męt i prowadzą do jego usunięcia, zmniejszenia lub przesunięcia – tak, aby nie utrudniał widzenia pacjentowi.
Zabieg trwa zazwyczaj od 20 do 60 minut – jego długość zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby oraz wielkości i położenia mętów. Laserowe leczenie mętów wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (krople do oczu).
Dla osiągnięcia pożądanego efektu zaleca się wykonanie dwóch sesji zabiegowych, bo podczas jednego rzadko się zdarza, aby lekarzowi udało się usunąć wszystkie załogi.
Działania niepożądane i powikłania związane z witreolizą laserową są bardzo rzadkie i dotyczą:
- powstanie zaćmy,
- wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego,
- uszkodzenia siatkówki.
Zabieg chirurgiczny leczenia mętów nazywany witrektomią. Jego przeprowadzenie sprowadza się do usunięcia ciała szklistego przez niewielkie nacięcia, a następnie wypełnienia miejsca po nim odpowiednim gazem lub płynem, który będzie odpowiadał za utrzymanie odpowiedniego napięcia w gałce ocznej.
Stopień odzyskania wzroku po witrektomii jest zależny od stopnia nieodwracalnego zniszczenia siatkówki: jeśli została ona zniszczona przez ciało obce, infekcję, lub długotrwałe niedotlenienie nie przywróci dobrego widzenia.
Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (krople do oczu), zaś powikłania występują rzadko. Do najbardziej poważnych z nich należą:
- krwotoki,
- infekcyjne zapalenie wnętrza oka,
- powstanie otworów w siatkówce,
- zmętnienie soczewki (zaćma),
- zmętnienie rogówki,
- wzrost ciśnienia w oku .
Dopuszcza się również leczenie zmętnień ciała szklistego poprzez zastosowanie leczniczych właściwości jodku potasu (wzmacnia on naczynia krwionośne i polepsza jakośc widzenia). Terapię taka stosuje się na dwa sposoby:
- w formie kropli do oczu
- w formie zabiegu jonoferezy (polega na przyłożeniu do gałek ocznych gazy nasączonej jodkiem potasu i elektrod).
Lekarze u pacjentów z mętami w oku stosują również leczenie za pomocą substancji antyoksydacyjnych (np. kwas askorbinowy). Ich zadaniem jest unieszkodliwienie wolnych rodników w środowisku wodnym oraz hamowanie glikacji włókien kolagenu i zmian zwyrodnieniowych w obrębie ciała szklistego.
