CHOĆ ANDROPAUZA I MENOPAUZA MOGĄ SIĘ ZACZĄĆ W PODOBNYM WIEKU, PRZEBIEGAJĄ ZUPEŁNIE INACZEJ. ZOBACZ, CZYM SIĘ RÓŻNIĄ I JAKIE SĄ ICH OBJAWY.
Do niedawna temat przekwitania był niemal zupełnie ograniczony do menopauzy, czyli „tych” damskich spraw. Na szczęście, coraz częściej mówi się też o męskim starzeniu. Andropauza traci otoczkę tematu tabu, choć wciąż wielu panów wstydzi się przyznać do tego, że również ich ciało i psychika zmieniają się po 50. roku życia. Tymczasem o przekwitaniu wszyscy powinni wiedzieć jak najwięcej. Po pierwsze, dzięki rozpoznaniu i leczeniu można zapobiec rozwojowi przykrych dolegliwości lub skutecznie je łagodzić. Po drugie, co jest szczególnie ważne w związku, wiedza ta zapewnia lepsze wzajemne zrozumienie partnerów, a co za tym idzie – redukuje ryzyko konfliktów.
ODMIENNOŚĆ MA ZNACZENIE
Choć temat przekwitania może pojawić się w tym samym czasie, ma u obu płci zupełnie inne podłoże i przebieg. Menopauza – zakończenie okresu rozrodczego – dotyczy wszystkich kobiet. Tymczasem na andropauzę skarży się średnio około 10 proc. 50-letnich mężczyzn i połowa 80-latków. Wcale nie musi zatem wystąpić u każdego. U panów, inaczej niż u kobiet, nie dochodzi też do jakiegoś „końca” czy momentu kulminacyjnego, zatrzymania funkcji hormonalnych lub reprodukcyjnych – ulegają one jedynie obniżeniu. I to często na życzenie samych mężczyzn. Kłopoty z przekwitaniem ujawniają się bowiem głównie u panów z nadwagą, palących i stroniących od ruchu. Andropauza przechodzi przy tym łagodniej niż menopauza.
KOBIECE SPRAWY
Menopauza to synonim ostatniej miesiączki. Według Światowej Organizacji Zdrowia występuje zwykle u kobiet między 44. a 56. rokiem życia. Kiedy zmniejsza się wydzielanie estrogenów, pojawiają się objawy nieustające przez cztery lata. Sam okres menopauzalny trwa jednak aż do śmierci, czyli w przypadku Polek nawet 30 lat, co stanowi jedną trzecią życia kobiety.
Czy coś może ją przyspieszyć? Jak najbardziej. Zła dieta, palenie, siedzący tryb życia, a także cukrzyca czy choroby jajników. Dlatego w wieku około 45 lat warto zrobić ekstrabadania u ginekologa. Ekstra, bo choć nie ma w nich nic niezwykłego, panie często o nich zapominają. Część z nich to podstawowe analizy krwi i moczu, oprócz tego oznaczenie poziomu cukru, cholesterolu i trójglicerydów, zrobienie cytologii i mammografii. Czasem wskazane jest wykonanie profilu hormonalnego.
Co później? Choć menopauza nie jest chorobą, wiele jej uciążliwych dolegliwości można leczyć. O ile nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, lekarz może przepisać kobiecie HTZ, czyli hormonalną terapię zastępczą. Polega ona głównie na przyjmowaniu odpowiednio dobranych dawek estrogenów i progesteronu, które łagodzą przykre objawy klimakterium. Zazwyczaj kuracja trwa ok. pięciu lat i jest stopniowo wygaszana. Hormonalnej terapii zastępczej nie powinny stosować kobiety z zakrzepicą, ostrą niewydolnością wątroby, tuż po przebytym zawale, cierpiące na nowotwory: piersi, trzonu macicy, skóry (czerniak).
OBJAWY MENOPAUZY
WCZESNE: nieregularne miesiączki, uderzenia gorąca, wzmożone pocenie się, kłopoty ze snem, nerwowość, płaczliwość, spadek libido.
PÓŹNIEJSZE: zmniejszenie ilości tkanki gruczołowej w piersiach, spadek ich jędrności i wiotczenie skóry, zwiększone wypadanie włosów, suchość pochwy, nietrzymanie moczu, problemy ze stanami zapalnymi dróg moczowych. Klimakterium sprzyja również występowaniu takich chorób jak: nadciśnienie tętnicze, osteoporoza, rak sutka, płuc oraz szyjki macicy.
MĘSKI PUNKT WIDZENIA
Andropauza oznacza malejące stężenie testosteronu. Zazwyczaj spada ono powoli, nie szybciej niż 1 proc. rocznie. Ponadto u około jednej trzeciej mężczyzn po sześćdziesiątce zmniejsza się liczba plemników, co redukuje, ale nie kończy, ich płodność. To, kiedy i czy w ogóle andropauza się pojawi, zależy od kilku czynników. Jednym z nich jest wspomniany wyżej styl życia, drugim czynniki genetyczne. Jeśli u ojca objawy wystąpiły wcześnie i były silne, w przypadku syna prawdopodobnie będzie podobnie. Lekarze szacują, że oznaki andropauzy dotkliwie odczuwa zaledwie 10-20 proc. mężczyzn.
Jakie badania są wskazane? Oprócz zwyklej morfologii i analizy moczu warto oznaczyć stężenie testosteronu całkowitego i SHBG, czyli sex hormone binding globulin, globuliny wiążącej hormony płciowe. Poza tym androlog przeprowadza tzw. test Adama. Odpowiedzi twierdzące pozwalają lekarzowi zdiagnozować andropauzę.
Czy można leczyć andropauzę jak menopauzę? Tak. Kuracja testosteronem poprawia nastrój, zwiększa masę mięśniową i poprawia stan kości. Jednak o zastosowaniu testosteronu zawsze decyduje lekarz, endokrynolog lub androlog. Nie mogą go stosować mężczyźni chorzy na czerwienicę prawdziwą, raka prostaty czy sutka. Przed włączeniem leczenia hormonalnego panowie muszą też sprawdzić stan prostaty i zbadać stężenie PSA.
OBJAWY ANDROPAUZY
Kłopoty łóżkowe – im mniej testosteronu, tym większe problemy ze wzwodem, ale i oddawaniem moczu. Ponadto pojawiają się: otyłość brzuszna, bóle kręgosłupa, dolegliwości krążeniowe, częste zadyszki, bezsenność i uderzenia gorąca w nocy. Dodatkowo mężczyźni często mają huśtawkę nastrojów i depresję, stają się nadpobudliwi i nerwowi.
