NISKI POZIOM ORAZ ZABURZENIA WYDZIELANIA MELATONINY TO NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA WIECZORNYCH KŁOPOTÓW Z ZAŚNIĘCIEM, NOCNYCH NIEPRZYJEMNOŚCI Z WYBUDZANIEM I DZIENNYCH PROBLEMÓW Z ZMĘCZENIEM, ROZDRAŻNIENIEM I APATIĄ. ALE TO NIE WSZYSTKO – OD MELATONINY ZALEŻY ZDROWIE CAŁEGO ORGANIZMU!
CO TO JEST MELATONINA?
Melatonina jest substancją naturalnie występującą w organizmie człowieka. Wytwarzana jest w czterech miejscach: głównie w szyszynce, ale również w siatkówce, szpiku i jelitach.
Prawidłowy poziom i rytm wydzielania melatoniny jest gwarancją tego, że wieczorem czujemy się senni, zaś rano budzimy się wypoczęci i wyspani. Zbyt niski bądź rozregulowany poziom wydzielania melatoniny powoduje zaburzenia okołodobowego rytmu snu i czuwania.
CO WPŁYWA NA POZIOM MELATONINY?
Melatonina jest najważniejszym regulatorem naszego rytmu dnia: Jej wydzielanie zaczyna się o zmroku, a gdy osiągnie odpowiednio wysoki poziom (pomiędzy godz. 21-22) wywołuje senność. Szczyt stężenia melatoniny w organizmie trwa od północy do około 3 rano a stopniowe zmniejszanie jej produkcji przypada na godzinę siódmą i kończy się około dwie godziny później.
Dobowe wydzielanie melatoniny zmniejsza się z wiekiem. Najwięcej tego hormonu organizm człowieka produkuje od czwartego do dziesiątego roku życia. Potem wydzielanie melatoniny maleje, ale jednak wciąż utrzymuje się na stałym poziomie mniej-więcej do czterdziestego piątego roku życia. U osób po 55 roku życia nie obserwuje się nocnego wzrostu wydzielania melatoniny, co wpływa na niski poziom melatoniny a w konsekwencji na zaburzenia okołodobowego rytmu snu i czuwania.
JAKIE SĄ SKUTKI ZABURZENIA OKOŁODOBOWEGO RYTMU SNU I CZUWANIA?
Większość procesów i parametrów fizjologicznych w organizmie człowieka wykazuje całodobową rytmikę. Zegar biologiczny reguluje nie tylko nasz sen i czuwanie ale również – w dużym skrócie: temperaturę ciała, metabolizm, samoregulacje energetyczną oraz pracę układu krwionośnego, hormonalnego, oddechowego i pokarmowego.
Dlatego tak ważne jest planowanie codziennych aktywności w zgodzie z naturalnym zegarem biologicznym. Rozregulowany rytm snu i czuwania jest przyczyną nie tylko występowania problemów ze snem, ale również zaburzenia pracy wielu układów(co może być przyczyną występowania takich chorób jak np.: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, arytmie i niewydolność serca, depresja, choroby neurologiczne) oraz spadku odporności.
MELATONINA W PIGUŁCE
Melatoninę można kupić w aptece w postaci leku, zawierającego substytut naturalnej melatoniny. Jest ona dostępna bez recepty w dawkach od 0,5 do 10 mg. Dawkę melatoniny, sposób zażywania oraz czas trwania kuracji należy dobierać indywidualnie do pacjenta. Wszystko zależy tu nie tylko od rodzaju problemów ze snem (mogą być one przejściowe, np. spowodowane zmianą strefy czasowej ale również być objawem długotrwałego rozregulowania rytmu dobowego), ale również wieku i stanu zdrowia pacjenta. Dlatego najlepiej by stosować melatoninę zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty.
Melatonina jest bezpiecznym lekiem, nie obserwuje się w praktyce istotnych klinicznie interakcji melatoniny z innymi lekami oraz nie powoduje ona uzależnienia fizycznego (może jednak wywołać uzależnienie psychiczne).
Aby odczuć poprawę czasu zasypiania i jakości snu należy przyjąć ustaloną przez lekarza lub farmaceutę dawkę melatoniny na pół godziny przed planowanym snem. ok. 30 minut przed snem. Jeżeli naszym celem jest poprawa i wyregulowanie rytmu dobowego ustalona dawkę zażywamy na około 2-3 godziny przed snem. Należy ją jednak przyjąć odpowiednio wcześniej, a nie w momencie, gdy nie możemy zasnąć.
Należy się trzymać zasady, że melatonina nie powinna być zażywana po północy, bowiem takie jej stosowanie nie tylko wywoła nasz sen, ale również niestety przyczyni się do dalszych problemów z regulacją cyklu dobowego.
Przyjmując melatoninę należy również pamiętać, że nie jest ona lekiem, który pozwoli nam do woli manipulować naszym zegarem biologicznym. Może ona wspomóc i uregulować nasz naturalny rytm dobowy, ale w żaden sposób nie może go zmienić, powstrzymać ani odwrócić.
