NIEZBĘDNA WITAMINA B6

NASZ EKSPERT: Joanna Chrobak, mgr farmacji

WITAMINA B₆ JEST JEDNYM Z CZYNNIKÓW NIEZBĘDNYCH DLA PRAWIDŁOWEJ PRACY CAŁEGO ORGANIZMU. JEJ AKTYWNA FORMA WSPIERA FUNKCJE UKŁADU NERWOWEGO I UMOŻLIWIA LICZNE PRZEMIANY METABOLICZNE. JAKIE ZAGROŻENIA NIESIE ZE SOBĄ NIEDOBÓR WITAMINY B₆? KIEDY WARTO JĄ SUPLEMENTOWAĆ?

CHARAKTERYSTYKA WITAMINY B₆

Witamina B₆, podobnie jak wszystkie witaminy z grupy B, należy do substancji rozpuszczalnych w wodzie. Nazwa ta obejmuje sześć różnych związków, m.in. pirydoksynę, pirydoksaminę czy pirydoksal. Aktywną biologicznie postacią witaminy B₆ są pochodne estrowe: fosforan pirydoksalu (PLP) oraz fosforan pirydoksaminy (PMP).

WITAMINA B₆: DLACZEGO JEST NAM POTRZEBNA?

Dzięki właściwościom witaminy B₆, możliwy jest przebieg wielu reakcji enzymatycznych, wpływających na prawidłowy metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Jej obecność umożliwia także proces syntezy hemu.
Witamina B₆ wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, poprzez udział w syntezie neuroprzekaźników, między innymi serotoniny. Wchodzi również w skład leków stosowanych w schorzeniach nerwów obwodowych, np. neuropatiach lub stanach zapalnych.
Witamina B₆ występuje także w preparatach zawierających magnez, ze względu na korzystny wpływ na jego przyswajalność. Wspomagająco zaleca się ją kobietom ciężarnym, cierpiącym z powodu nudności i wymiotów.

OBJAWY NIEDOBORU WITAMINY B₆

Niedobór witaminy B₆ wynika najczęściej z nieprawidłowo skomponowanej diety lub zaburzeń wchłaniania składników odżywczych. Zazwyczaj towarzyszy mu niedobór pozostałych witamin z grupy B.
Do objawów niedoboru witaminy B₆ zaliczamy:

• niedokrwistość mikrocytarną
• zaburzenia neurologiczne
• stany zapalne jamy ustnej i języka
• problemy skórne, m.in. łojotokowe zapalenie skóry

Pamiętajmy, że szczególnie narażeni na ewentualne niedobory witaminy B₆ są seniorzy, pacjenci cierpiący z powodu przewlekłych chorób jelit, kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną, a także palacze i alkoholicy. Osoby te powinny regularnie monitorować jej poziom poprzez odpowiednie badania.

NADMIERNA SUPLEMENTACJA WITAMINY B₆

Objawy przedawkowania witaminy B₆ obserwuje się stosunkowo rzadko, gdyż jej nadmiar usuwany jest z moczem. Wykazano jednak, że dłuższe przyjmowanie wysokich dawek, może prowadzić do zaburzeń o charakterze polineuropatii.

WITAMINA B₆ W DIECIE

Podstawowym sposobem dostarczania witaminy B₆ jest zbilansowana dieta. Znajdziemy ją zarówno w żywności pochodzenia zwierzęcego, jak i produktach roślinnych.
Do najbogatszych źródeł witaminy B₆ zaliczamy:

• mięso i ryby
• jaja
• pełnoziarniste produkty zbożowe
• kaszę gryczaną
• warzywa skrobiowe, np. ziemniaki, ciecierzycę
• orzechy włoskie
• banany
• awokado

Warto pamiętać, że na przyswajanie witaminy B₆ niekorzystnie wpływa stosowanie używek, takich jak alkohol lub wyroby tytoniowe.

CO WARTO WIEDZIEĆ O SUPLEMENTACJI WITAMINĄ B₆?

Według wytycznych dzienne zalecane spożycie witaminy B₆ wynosi:

• 1,3 – 1,5 mg w przypadku kobiet
• 1,3 – 1,7 mg w przypadku mężczyzn
• 1,9 mg w okresie ciąży
• 2 mg podczas karmienia piersią

W większości przypadków, dostarczenie odpowiedniej ilości witaminy B₆ umożliwia urozmaicona dieta. Dodatkową suplementację zaleca się w sytuacji potwierdzonych niedoborów oraz w określonych grupach ryzyka.
Witamina B₆ występuje w wielu preparatach aptecznych, zarówno jednoskładnikowych, jak i złożonych. Mogą mieć one rejestrację leku lub suplementu diety. Dawkowanie witaminy B₆ uzależnione jest od wskazań i wyników badań laboratoryjnych. Wszelkie wątpliwości warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Bibliografia:

• Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny 2020, s. 215-219
• Pałasiewicz W., Tuszyński K., “Witaminy i składniki mineralne”, Wyd. Farmaceutyczne, Kraków 2021, s.47-49