NASZ EKSPERT: Patrycja Jakimik, mgr farmacji
ISTNIEJE BLISKI ZWIĄZEK POMIĘDZY ZDROWIEM CZŁOWIEKA, DŁUGOŚCIĄ I JAKOŚCIĄ JEGO ŻYCIA, A JAKOŚCIĄ JEGO ODŻYWIANIA SIĘ. DO PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA NASZEGO ORGANIZMU NIEZBĘDNYCH JEST WIELE MIKROSKŁADNIKÓW, KTÓRYCH CZĘŚĆ MOŻE BYĆ DOSTARCZANA W POSTACI SUPLEMENTÓW DIETY. DO CZEGO POTRZEBNY NAM JEST CHROM I KIEDY NALEŻY ROZWAŻYĆ JEGO SUPLEMENTACJĘ?
CZYM JEST CHROM?
Chrom to pierwiastek, który może występować na różnych stopniach utlenienia. W naturalnych związkach chromu pierwiastek ten występuje na III stopniu utlenienia, natomiast pochodne kwasu chromowego zawierają chrom na VI stopniu utlenienia. Do niedawna chrom III uznawany był za mikroelement, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Obecnie jednak jego działanie postrzega się jako efekt farmakologiczny. Chrom VI wykorzystywany jest w przemyśle i wykazuje działanie toksyczne na organizm człowieka.
ROLA CHROMU W ORGANIZMIE CZŁOWIEKA
Chrom wchodzi w skład niektórych enzymów i pobudza ich działanie. Jest także składnikiem czynnika tolerancji glukozy. Obecny jest także w RNA, gdzie jego rolą jest stabilizacja struktury tego związku. Na podstawie badań na zwierzętach, postuluje się również wpływ chromu na gospodarkę węglowodanową i lipidową oraz procesy krzepnięcia krwi. Właściwości te nie zostały jednak dotychczas jednoznacznie potwierdzone w badaniach naukowych w odniesieniu do organizmu człowieka. Na rynku dostępnych jest wiele suplementów diety z chromem, które skierowane są do osób oczekujących efektu wspomagania odchudzania oraz zmniejszenia poziomu tkanki tłuszczowej. Jak dotąd, takie działanie chromu nie znalazło potwierdzenia w badaniach naukowych.
NIEDOBÓR I NADMIAR CHROMU: JAKIE SĄ OBJAWY?
Ze względu na fakt, że chrom nie jest zaliczany do mikroelementów niezbędnych, jego niedobory są niezwykle rzadkie. Ich wystąpienie może być związane z intensywnym wysiłkiem fizycznym, stresem fizjologicznym, starzeniem się organizmu lub okresem laktacji. Niedobór chromu może skutkować ogólnym osłabieniem organizmu, bólami głowy, podwyższeniem poziomu glukozy i cholesterolu we krwi, czy drętwieniem palców. Zdecydowanie groźniejszy jest natomiast nadmiar chromu. Zwykle wynika on z nadmiernej suplementacji.
Nadmiar tego pierwiastka w organizmie negatywnie wpływa na wchłanianie żelaza, co stanowi ryzyko wystąpienia anemii. Zmniejsza on też wchłanianie cynku. Nadmiar chromu jest czynnikiem ryzyka wystąpienia wrzodów żołądka i dwunastnicy. Ze względu na zmienność stopni utlenienia chromu, może dojść do zaburzenia równowagi oksydacyjnej organizmu oraz zapoczątkowania działania kancerogennego.
NATURALNE ŹRÓDŁA CHROMU
Chrom na III stopniu utlenienia dostarczany jest organizmowi w odpowiedniej ilości wraz z dietą. Najbogatsze źródło chromu stanowią drożdże, produkty zbożowe, kakao, mięso, sery, jaja, suche nasiona roślin strączkowych, łosoś, czy też szpinak. Przyswajalność chromu z diety można zwiększyć poprzez równoczesne spożywanie produktów zawierających glicynę, kwas asparaginowy oraz witaminę C. Do zmniejszenia wchłaniania chromu przyczyniają się cukry, żelazo oraz cynk.
SUPLEMENTACJA Z APTEKI
Pamiętaj, że niedobory chromu występują niezwykle rzadko. Nie jest to również mikroelement niezbędny. Suplementacja chromu u osób zagrożonych niedoborem tego pierwiastka, powinna być prowadzona pod kontrolą lekarza. Maksymalna ilość chromu obecnego w suplementach diety to 200 µg.
Źródła:
- Piotrowska A., Pilch W., Tota Ł., Nowak G. Biologiczne znaczenie chromu III dla organizmu człowieka. Medycyna Pracy 2018; 69(2): 211-223
- Jurkowska K., Sawicka E., Piwowar A. Chrom – pierwiastek już dobrze znany czy wciąż nieznany – dwa oblicza działania. Farm Pol 2019; 75(4): 208-218