Co warto wiedzieć o chorobie Parkinsona?

CHOROBA PARKINSONA ROZWIJA SIĘ PRZEZ WIELE LAT, A JEJ POCZĄTKOWE SYMPTOMY SĄ NA TYLE NIESPECYFICZNE, ŻE ICH ROZPOZNANIE I DIAGNOZA SĄ BARDZO TRUDNE. OCENIA SIĘ, ŻE W POLSCE JEST OKOŁO 60-80 TYSIĘCY CHORYCH Z CHOROBĄ PARKINSONA, A KAŻDEGO ROKU PRZYBYWA NAWET DO 8 TYSIĘCY NOWYCH PRZYPADKÓW.

CO ŁĄCZY JAMESA PARKINSONA Z CHOROBA PARKINSONA?

James Parkinson urodził się 11 kwietnia 1755  w Londynie w Anglii. Był synem Johna Parkinsona – aptekarza i praktykującego chirurga. Syn, idąc w ślady ojca, w 1784 został zaprzysiężony na chirurga.
Jako pierwszy w 1817 roku opisał objawy chorobowe drżączki poraźnej (łac. Paralysis agitans) w pracy „Essay on the Shaking Palsy”. Na jego cześć choroba ta została później nazwana chorobą Parkinsona.

NA CZYM POLEGA I KOGO DOTYCZY?

Choroba Parkinsona jest przewlekłym i degeneracyjnym schorzeniem o podłożu neurologicznym. Jest chorobą  układu ruchowego, więc  wraz z postępem choroby dotyka ona takich obszarów związanych z poruszaniem się i mówieniem.
Na chorobę cierpią zarówno mężczyźni, jak i kobiety, zaś ryzyko zachorowania zwiększa się z wiekiem (średnia wieku chorych wynosi 65 lat).
Jednak choroba może wystąpić już u osób poniżej 18 lat – mówimy wówczas o Parkinsonizmie młodzieńczym, który występuje niezwykle rzadko.
Wśród cierpiących na tą chorobę  10% stanowią osoby, u których diagnoza została postawiona poniżej 40. roku życia.

PRZYCZYNY CHOROBY

W chorobie Parkinsona dochodzi do obumierania komórek mózgowych, produkujących dopaminę – jeden z neuroprzekaźników.
Naukowcy wskazują na różnorodne przyczyny wystąpienia choroby: są to przede wszystkim mutacje genów, ale również uważa się, że wpływ mogą mieć też czynniki środowiskowe (np. kontakt ze środkami ochrony roślin).

OBJAWY CHOROBOWE

Postęp choroby jest powolny i trwa latami. Pierwszymi objawami są uczucie osłabienia, zmęczenie, braku koordynacji ruchów, odczuwanie dyskomfortu i pojawianie się bólów w różnych częściach ciała. Jako kolejne objawy obserwuje się:
•     drżenie ręki, nasilone podczas spoczynku. Drżeniu towarzyszą również manipulacje palcami podobne do gestu liczenia pieniędzy. Drżenie może także obejmować wybrane obszary twarzy (usta i policzki) oraz nogi, rzadziej tułów i głowę,
•     sztywność mięśniowa, niezgrabność ruchów i osłabienie ich koordynacji,
•    bradykinezja, czyli znaczne spowolnienie ruchów, trudności z ich rozpoczęciem oraz ograniczenie ruchowe.
Oprócz objawów „ruchowych” obserwuje się również u niektórych pacjentów zaburzenia węchu, otępienie, obniżenie nastroju (mogące prowadzić do depresji) oraz zaburzenia snu.

JAK DIAGNOZOWAĆ?

Mimo wielu charakterystycznych objawów właściwa diagnoza nie jest prosta sprawą. Rozpoznanie choroby Parkinsona jest rozpoznaniem klinicznym i nie istnieje żaden test ani żadne badanie na jej potwierdzenie.
Diagnozy tej choroby dokonać może lekarz neurolog, wykluczając w pierwszej kolejności takie choroby jak drżenie samoistne chorobę Wilsona i choroby naczyniowe mózgu. Ponadto, oznacza się poziomy witaminy D i B12, hormonów tarczycy i testosteronu, ponieważ ich niedobór może dawać zbliżone objawy Ich niedobory mogą dawać podobne objawy. Kolejną trudnością jest tzw. parkinsonizm, czyli opisywane wyżej objawy występujące w przebiegu innych chorób mózgu np. naczyniowych.

LECZENIE

Kluczową sprawą jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii farmakologiczne lekami.
Objawy ruchowe leczy się za pomocą prekursora dopaminy L-DOPA. Ponadto stosuje się również substancje pobudzające receptory, na które ma działać dopamina.
Objawy poza ruchowe leczy się objawowo:  farmakoterapia dobierana jest indywidualnie dla każdego pacjenta, biorąc pod uwagę jego objawy, wiek, stan zdrowia i stopień zaawansowania choroby.
Istnieją również chirurgiczne sposoby leczenia, stosuje się je jednak jako ostateczność.