TWÓJ UKŁAD IMMUNOLOGICZNY TO SKOMPLIKOWANY MECHANIZM, CHRONIĄCY CIĘ PRZED ZEWNĘTRZNYMI ZAGROŻENIAMI. ZWYKLE DZIAŁA JAK W ZEGARKU, JEDNAK CZASAMI PSUJE SIĘ I ATAKUJE WŁASNE ZDROWE NARZĄDY. KONSEKWENCJĄ SĄ CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE.
Lista obejmuje kilkadziesiąt pozycji, w tym Hashimoto, cukrzycę typu 1., stwardnienie rozsiane (SM), toczeń, chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit czy łuszczycę. Te z pozoru różne dolegliwości łączy jedno: przewlekły stan zapalny wywołany przez wadliwie działające komórki układu odpornościowego, które rozpoznają struktury własnego organizmu jako zagrażające ustrojowi. Dlatego nazywane są chorobami autoagresywnymi. Ich przyczyn może być wiele. Schorzenia można odziedziczyć, ale otrzymanie „felernych” genów w spadku po np. rodzicach wcale nie musi automatycznie oznaczać zachorowania. Aktywują je przebyte zakażenia wirusowe czy bakteryjne, silny stres, palenie papierosów, oparta na wysoko przetworzonych produktach dieta lub niedobory witamin, przede wszystkim D.
HASHIMOTO
Występuje zwłaszcza u osób po 60. roku życia, ale zachorować mogą nawet dzieci.
OBJAWY: niezwiązany ze zmianą diety wzrost wagi, zmęczenie, rozkojarzenie, uczucie ciągłego chłodu, wypadanie włosów, zaparcia.
BADANIA: oznaczenie z krwi TSH, fT4 i fT3, a także USG tarczycy.
STWARDNIENIE ROZSIANE
Najczęściej wykrywane jest między 20. a 40. rokiem życia. Kobiety chorują trzy razy częściej niż mężczyźni.
OBJAWY: ogólne zmęczenie, depresja, zaburzenia ruchu, drętwienie, mrowienie różnych części ciała, problemy z widzeniem i mową, nietrzymanie moczu, trudności w połykaniu.
BADANIA: rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, analiza płynu mózgowo-rdzeniowego.
CUKRZYCA TYPU 1.
Pojawia się przed 30. rokiem życia.
OBJAWY: wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, nagła utrata wagi, senność.
BADANIA: chorobę wykryje test glukozy we krwi (na czczo i po spożyciu roztworu glukozy) oraz ogólne badanie moczu.
WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELIT
Zwykle rozwija się u osób młodych, między 15. a 29. rokiem życia.
OBJAWY: częste, bolesne stolce, biegunki, nierzadko z domieszką krwi, uczucie wzdęcia, bóle brzucha, podniesiona temperatura ciała.
BADANIA: ostateczna diagnoza oparta jest na badaniu endoskopowym jelita grubego (kolonoskopia).
ŁUSZCZYCA
Choroba może dotknąć w każdym wieku, choć zwykle objawia się między 50. a 70. rokiem życia.
OBJAWY: szpecące, czerwone zmiany pokryte perłowymi łuskami, pojawiające się na skórze nadgarstków, łokci, kolan, pośladków, brzucha.
BADANIA: histopatologiczne skóry i analiza krwi.
CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA
Najczęściej diagnozowana między 16. a 25. rokiem życia.
OBJAWY: przewlekłe, nawracające bóle brzucha, spadająca waga bez wyraźnej przyczyny, gorączka, biegunka.
BADANIA: podstawą są kolonoskopia oraz badanie stężenia kalprotektyny w kale. Pomocne – morfologia krwi z CRP, a także USG jamy brzusznej.
TOCZEŃ RUMIENIOWATY
Schorzenie dotyka przede wszystkim kobiet w wieku od 15 do 44 lat.
OBJAWY: ból mięśni i stawów, uporczywe migreny, zmiany skórne, a także zapalenie nerek, wsierdzia, płuc, naczyń. Niepokój powinny wzbudzić utrzymujące się stany podgorączkowe, przewlekłe zmęczenie, spadek wagi.
BADANIA: morfologia z OB, CRP, testy na przeciwciała przeciwjądrowe, badania laboratoryjne i obrazowe poszczególnych narządów (np. serca czy nerek zajętych chorobą), badania moczu.
ZDĄŻYĆ Z DIAGNOZĄ
Im szybciej wykryjesz problem, tym lepiej: w porę rozpoczęta kuracja zminimalizuje szkody, jakie choroba może wyrządzić. Co powinno wzmóc twoją czujność? Przede wszystkim utrzymujące się objawy:
– bóle stawów,
– wysypki,
– niezwiązane ze zmianą diety tycie lub chudnięcie,
– nieadekwatne do aktywności zmęczenie.
Niektóre ze schorzeń mogą przebiegać skrycie latami, by nagle się ujawnić albo odzywać się od czasu do czasu. Przekleństwem dotkniętych nimi pacjentów jest brak zrozumienia ze strony otoczenia, zwłaszcza zanim dojdzie do właściwego rozpoznania. Odsyłani od specjalisty do specjalisty, z rosnącym plikiem wydruków badań, są uznawani za hipochondryków lub wręcz osoby z problemami psychicznymi. Zresztą nic dziwnego, wraz z pogłębianiem się dolegliwości mają prawo czuć się gorzej.
NIEZBĘDNE BADANIA
Podstawą są morfologia, OB, CRP i badanie ogólne moczu. Zależnie od dolegliwości zgłaszanych podczas wywiadu, lekarz może dodatkowo zlecić sprawdzenie poziomu hormonów tarczycy, elektrolitów czy kreatyniny we krwi albo kalprotektyny w kale. W dalszej kolejności przeprowadzi badania obrazowe, m.in.: USG, RTG, endoskopię przewodu pokarmowego, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny.
CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE TO NIE WYROK
Z własną odpornością nie da się wygrać. Choroby autoimmunologiczne mają przewlekły charakter i często ostry przebieg. Leczenie polega na podawaniu farmaceutyków spowalniających postęp choroby i wyciszających jej objawy. Istotnymi elementami terapii są również zmiana diety oraz rehabilitacja pozwalająca jak najdłużej zachować sprawność i normalnie funkcjonować.
