NASZ EKSPERT: dr n. farm. Paulina Mączka
W OKRESIE PRZEKWITANIA OBSERWUJE SIĘ ZNACZNY SPADEK POZIOMU ŻEŃSKICH HORMONÓW PŁCIOWYCH – ESTROGENÓW. WÓWCZAS KOBIETY CZĘSTO SKARŻĄ SIĘ NA DOLEGLIWOŚCI ZWIĄZANE Z SUCHOŚCIĄ POCHWY.
Estrogeny regulują rozwój i funkcjonowanie narządów płciowych, w szczególności wspierając i utrzymując elastyczność i nawilżenie pochwy Do prawidłowego funkcjonowania zrównoważonego ekosystemu pochwy niezbędne są wystarczające poziomy estrogenów prowadzące do utrzymania nienaruszonego nabłonka pochwy [1].
Zmiana poziomu krążącego estrogenu znajduje odzwierciedlenie w zmianach fizjologii pochwy, co skutkuje osłabieniem funkcji barierowych i nawilżających nabłonka, niższą zawartością glikogenu w pochwie, obecnością pałeczek kwasu mlekowego i zwiększoną penetracją przez patogeny, często zakończoną zanikowym zapaleniem pochwy [2].
Dolegliwości związane z suchością pochwy mogą dotyczyć również młodszych kobiet, np. w okresie ciąży i karmienia piersią, po usunięciu macicy lub jajników lub w trakcie przyjmowania pigułek antykoncepcyjnych.
Problem może być również skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków, np. przeciwhistaminowych (aktywność antycholinergiczna) lub przeciwdepresyjnych (spadek libido) a także leków antyestrogenowych: androgenów i progestyn stosowanych w terapiach onkologicznych.
ESTROGENY A ZDROWIE I KOMFORT ŻYCIA
Utrata estrogenu wpływa na różne aspekty seksualne, prowadząc do negatywnego wpływu na jakość życia, co jest szczególnie problematyczne dla kobiet, które chcą pozostać aktywne seksualnie. Wywiera to wpływ na wszystkie dziedziny jakości życia, takie jak poczucie własnej wartości, w tym ich życia społecznego i relacji z partnerem.
Objawowi suchości pochwy mogą towarzyszyć również: swędzenie, dyskomfort, podrażnienie i pieczenie, odczuwanie bólu podczas stosunków seksualnych, symptomy ze strony układu moczowego i nawracające infekcje dróg moczowych [3].
LECZENIE I TERAPIA
Terapia hormonalna w postaci preparatów doustnych bądź plastrów transdermalnych zawierających estrogeny jest najskuteczniejszym sposobem leczenia objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca i suchość pochwy.
Celem hormonalnej terapii zastępczej jest z jednej strony złagodzenie objawów subiektywnych menopauzy- uderzenia gorąca, zlewne poty, osłabienie, zaburzenia snu, wahania nastroju, z drugiej zaś zapobieganie zmianom zanikowym w obrębie układu moczowo-płciowego oraz osteoporozie.
Powszechną metodą leczenia suchości pochwy spowodowanej niskim poziomem estrogenu jest miejscowa terapia estrogenowa. Oznacza to leki, które są podawane bezpośrednio w okolicy pochwy w celu złagodzenia dokuczliwych objawów. Jest to miejscowe leczenie o niższej dawce, które ma postać kremu, tabletki z aplikatorem lub pierścienia dopochwowego, który sukcesywnie uwalnia dawki estrogenu.
Estrogeny dopochwowe są skuteczniejsze w łagodzeniu objawów ze strony układu moczowo-płciowego niż preparaty doustne, ponieważ wymagane są niższe dawki ze względu na brak metabolizmu wątrobowego i wysokie stężenie miejscowe jakie te leki osiągają. Stosowanie miejscowego estrogenu jest opcją z wyboru – zapewnia skuteczne i bezpieczne leczenie, które łagodzi objawy i przywraca kobietom jakość życia
Jako wsparcie terapii estrogenowej sugerowanie jest zastosowanie probiotyków ginekologicznych. Pożyteczne pałeczki kwasu mlekowego hamują wzrost patogenów poprzez wytwarzanie różnych substancji przeciwbakteryjnych. Doświadczenia in vitro z L. Acidophilus wykazały, że szczep ten jest zdolny do wytwarzania znacznych ilości kwasu mlekowego. Inny ważny mechanizm obronny obejmuje wytwarzanie nadtlenku wodoru o działaniu bakteriobójczym. Ponadto korzystne szczepy pałeczek kwasu mlekowego konkurują z patogenami o przyleganie do nabłonka pochwy i o składniki odżywcze. Probiotyki wykazują również właściwości modulujące odporność [4].
Wspomagająco w przypadku suchości pochwy można zastosować lubrykanty, zmniejszające dyskomfort podczas zbliżeń seksualnych. Lubrykanty używane są podczas stosunku w celu zwiększenia nawilżenia pochwy, wzmocnienia podniecenia, zwiększenia przyjemności seksualnej a także zmniejszenia tarcia podczas penetracji.
Najpopularniejsze są lubrykanty na bazie wody, ale mogą one być także wzbogacone o olej z oliwek, wyciąg z aloesu lub delikatne substancje zapachowe oraz smakowe.
Do codziennej higieny miejsc intymnych najlepiej używać kosmetyków o zbilansowanym pH i takich nie zawijających mydeł oraz substancji powierzchniowo czynnych. Najlepiej zastosować żele lub emulsje zawierające pałeczki kwasu mlekowego, które pomagają w odbudowie flory okolic intymnych. Dobrym wyborem są preparaty posiadające atest towarzystw ginekologicznych- świadczący o ich skuteczności i bezpieczeństwie.
Źrodła:
- 1.Sturdee DW, Panay N.Recommendations for the management of postmenopausal vaginal atrophy. Climacteric 2010;13:509–522
- 2.Kanne B, Jenny J. Local administration of low-dosed estriol and viable Lactobacillus acidophilus in the post-menopausal period Gynäkol Rundsch 1991;31:7–13
- 3.Bachmann GA, Nevadunsky NS. Diagnosis and treatment of atrophic vaginitis. Am Fam Physician 2000;61:3090–3096
- 4.Witkin SS, Linhares IM, Giraldo P, et al. An altered immunity hypothesis for the development of symptomatic bacterial vaginosis. Clin Infect Dis 2007;44:554–557
