POBUDZA, STYMULUJE KONCENTRACJĘ, POPRAWIA NASTRÓJ I DZIAŁA PRZECIWBÓLOWO. ZWYKLE KOJARZY SIĘ Z DODATKIEM DO NAPOJÓW ENERGETYCZNYCH LUB ALTERNATYWĄ DLA KAWY, ALE MA RÓWNIEŻ DZIAŁANIE PROZDROWOTNE. CZY GUARANĘ WARTO WPROWADZIĆ DO CODZIENNEJ DIETY?
Pochodzącą z Ameryki Południowej guaranę w lecznictwie wykorzystywali już Indianie. Jej właściwa nazwa to paulinia guarana, choć znana jest też jako paulinia, cierniopląt lub osmęta. Przez tubylcze ludy Amazonii była nazywana „darem od Boga” lub „eliksirem młodości”. Jej owoce, właśnie ze względu na niezwykłe właściwości, uchodziły za magiczne, a nasiona stały się środkiem płatniczym. Świat zachodni odkrył guaranę na przełomie XVII i XVIII wieku. Uchodziła za… afrodyzjak. Od lat 40. XX wieku są prowadzone badania nad specyfiką jej nasion. Od kilku lat znowu zyskuje popularność.
DZIAŁANIE GUARANY
Guarana ma wiele właściwości. Zwykle kojarzy się z dodatkiem do napojów energetycznych lub alternatywą dla kawy, lecz ma też jednak działanie prozdrowotne. Wszystko dzięki unikatowemu składowi chemicznemu. Guarana zawiera więcej kofeiny niż kawa. Procentowo ta substancja stanowi ok. 6% w paulinii, podczas gdy w kawie sięga 2,8%. Ponieważ tu jest powiązana z taninami i fenolami, uwalania się stopniowo, a jej działanie jest stabilniejsze.
Poza kofeiną guarana składa się z choliny, katechiny, adeniny, teobrominy i hipoksantyny. W połączeniu te składniki pobudzają pracę mózgu, pomagając się koncentrować i dodając energii. Guarana ma działanie poprawiające samopoczucie i nastrój, a efekt ten utrzymuje się nawet 6 godzin.
Według badań, mimo pobudzających właściwości, jej skład jest bezpieczny dla zdrowia, choć warto pamiętać, że jak wszystko w nadmiarze guarana bywa szkodliwa. Przy zachowaniu umiaru i odpowiednim dawkowaniu guarany nie należy się jej bać, bo poza właściwościami stymulującymi ma też pozytywny wpływ na zdrowie i urodę. Zawarte w jej nasionach substancje są zaliczane do silnych antyoksydantów, które opóźniają procesy starzenia komórek. Poprawia więc ogólną kondycję organizmu, a jednocześnie ma zbawienny wpływ na skórę i zapobiega procesom przedwczesnego jej starzenia, które przyspieszają czynniki takie jak promieniowanie słoneczne czy smog.
Ponadto guarana działa przeciwnowotworowo, zmniejsza ryzyko zawałów i udarów, wspomaga odchudzanie i poprawia metabolizm. Ze względu na zawartość substancji ściągających może być stosowana przy chronicznych biegunkach. Pierwotnie wykorzystywano ją też jako środek przeciwgorączkowy i poprawiający krążenie krwi. A gdyby tego było mało, guarana wzmacnia odporność i sprawdza się jako środek uśmierzający ból głowy i migreny. Wykazuje też właściwości antydepresyjne. Bywa stosowana u osób cierpiących na miażdżycę i choroby nerek.
GUARANA; W PROSZKU CZY W TABLETKACH?
W czystej postaci cierniopląt jest dostępny pod dwiema postaciami. Możesz zdecydować się na tabletki z guaraną lub guaranę w formie proszku. Pierwsza jest wygodna, bo nie wymaga przygotowania do spożycia. Łykając tabletkę, w prosty i szybki sposób dostarczasz sobie dawkę kofeiny, a przy okazji inne mikroelementy, bo guarana zwykle w suplementach występuje ze składnikami takimi jak witaminy, magnez czy żeń-szeń.
Guarana w proszku to zmielone ziarna. Choć ta forma może wydawać się nieco kłopotliwa, ma szersze zastosowanie. Możesz ją dodać do jogurtu czy wypieków. A może wolisz guaranę do picia? Jeśli tak, dodaj ją do koktajlu, kawy lub herbaty. Warto uświadomić sobie, że nie rozpuszcza się ona w wodzie, więc przygotowanie napoju na jej bazie wymaga spełnienia kilku warunków.
JAK PARZYĆ GUARANĘ?
Ważna jest przede wszystkim dawka. Na szklankę wody wystarczy łyżeczka sproszkowanych nasion. Najlepiej zalać guaranę w proszku gorącą, ale nie wrzącą wodą (optymalna temperatura to 96 st. C). Co ważne, guarana nie traci swoich prozdrowotnych właściwości w czasie obróbki termicznej. Alternatywą są mieszanki herbaciane z guaraną. Susz z nasionami może zawierać liście herbat zielonych, czarnych lub białych, żurawinę czy płatki słonecznika. Takie mieszanki mają dobry smak i przyjemny aromat (sama w sobie jest nieco gorzka). W takiej formie guaranę trzeba parzyć także w temperaturze nieprzekraczającej 100 st. C.
GUARANA KOSMETYCZNIE…
Ponieważ guarana jest silnym antyoksydantem, wykorzystuje się ją jako składnik kremów anti-aging. To dzięki wyciągowi z jej nasion preparaty pielęgnacyjne do twarzy mają działanie ujędrniające i przeciwzmarszczkowe. Ekstrakt z guarany można znaleźć w wielu kosmetykach do kąpieli. Stymuluje mechanizmy regeneracyjne skóry i wzmacnia jej funkcje ochronne dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu, a jednocześnie pozwala się wyciszyć. Jej zmielone ziarna dodawane np. do mydeł doskonale złuszczają naskórek. Podobnie jak kofeina, guarana jest efektywna w walce z cellulitem. Stymuluje krążenie krwi, przyspiesza lipolizę i wspiera wydalanie toksyn z organizmu. Warto szukać jej w balsamach i peelingach zwalczających skórkę pomarańczową. W połączeniu z suplementami odchudzającymi na bazie guarany kuracja szybko przynosi efekty!
CZY JEST SZKODLIWA?
Tak jak każdy specyfik, również guarana może być szkodliwa, zwłaszcza stosowana w nadmiarze, kiedy to może prowadzić do zatrucia organizmu. Szczególną ostrożność powinni zachować ludzie młodzi, którzy chętnie sięgają po różnego typu energetyki. Zanim zażyjesz guaranę, koniecznie zapoznaj się z informacjami pod hasłem „guarana – dawkowanie”. Rozdrażnienie, stany lękowe, kołatanie serca, skurcze i bóle mięśni, wymioty, bezsenność i bóle głowy to typowe objawy jej przedawkowania. Jeśli nie zachowasz umiaru, twoje myśli będą splątane, koncentracja zaburzona, a oddech przyspieszony. Nigdy nie łącz guarany z alkoholem. Prawidłowe dawkowanie guarany to podstawa jej optymalnego działania. Zaleca się spożywać ją raz dziennie, najlepiej przed południem. Nie należy przekraczać 75 mg (dwóch łyżeczek w formie sproszkowanej). Czasowo (ale jedynie czasowo!) można zwiększyć dawkę do 100 g i spożywać dwie porcje guarany dziennie (można to robić w okresach wzmożonego wysiłku fizycznego i psychicznego).
GUARANA: PRZECIWSKAZANIA
Mimo stosunkowo dużego bezpieczeństwa stosowania paulinia nie jest dla wszystkich. Podobnie jak z kawą, nie powinny jej przyjmować dzieci i nastolatkowie, dyskusyjne jest też sięganie po nią przez kobiety w ciąży i matki karmiące (tu właśnie tradycyjna mała czarna może okazać się mniej ryzykowna, zawiera mniej kofeiny). Przeciwwskazaniem do zażywania guarany jest także nadciśnienie tętnicze, a także zaburzenia sercowo-jelitowe. Przy problemach jelitowych i bezsenności także należy z niej zrezygnować.
