PRÓCHNICA, CHOROBY DZIĄSEŁ, NADWRAŻLIWOŚĆ ZĘBÓW, PROBLEMY ZE ZGRYZEM. ZE STATYSTYK WYNIKA, ŻE PO 40. ROKU ŻYCIA TRUDNO ZNALEŹĆ OSOBĘ, KTÓRA MIAŁABY KOMPLET ZĘBÓW. CZY TO ZNACZY, ŻE NIE WARTO O NIE DBAĆ?
Z Ogólnopolskiego Monitoringu Zdrowia Jamy Ustnej wynika, że zepsute zęby ma ponad 85 proc. 6-latków. Zresztą, im jesteśmy starsi, tym bardziej alarmujące statystyki. Dlaczego tak się dzieje? I jak ten trend zahamować?
CZEGO JAŚ SIĘ NIE NAUCZY…
Od pierwszych dni przemywaj policzki i dziąsła dziecka wilgotnym gazikiem. Gdy pojawią się mleczaki, pora na szczoteczkę, a od 1. roku życia możesz już używać pasty z fluorem, oczywiście dopasowanej do wieku dziecka. Zęby szczotkuj 2 razy dziennie, rano i przed snem. Możesz też już stosować nić dentystyczną.
Najczęstsze problemy:
➊ Próchnica butelkowa – wczesne, pojawiające się między 1. a 4. rokiem życia, powstawanie ubytków próchniczych na zębach mlecznych, spowodowane częstym podawaniem niemowlęciu słodzonego soku, herbatki lub mleka.
➋ Wady zgryzu – np. tyłozgryz, zgryz otwarty lub nieprawidłowy rozwój podniebienia, bardzo często spowodowany nadmiernym i zbyt długim używaniem smoczka. Skutkują m.in. większym ryzykiem próchnicy, problemów z układem pokarmowym czy prawidłowym oddychaniem.
➌ Próchnica tzw. galopująca – częsta u kilkulatków, to skutek diety bogatej w cukier, ale także… antybiotykoterapii. Nieleczona przenosi się na zawiązki zębów stałych.
Profilaktyka:
➊ W ciągu 6 miesięcy od pojawienia się pierwszego zęba, ale nie później niż w okolicach 1. urodzin dziecka zapisz się z nim na wizytę u dentysty.
➋ Jak najszybciej zrezygnuj z nocnego karmienia.
➌ Odstaw dziecko od butelki przed ukończeniem roku, a już od 6.-8. miesiąca wycofuj z użycia tzw. kubki niekapki, zastępując je zwykłym kubkiem lub szklanką.
➍ Zachęcaj dziecko do jedzenia pełnoziarnistych produktów, roślin strączkowych, sera, jogurtów, jaj, owoców i warzyw, picia czystej niegazowanej wody.
➎ Wzmacniaj zęby, kości szczęki oraz żuchwy dziecka, stopniowo wprowadzając do jego menu mięso, chrupkie, twardsze warzywa i owoce, wymagające gryzienia i żucia.
➏ Raz na 3 miesiące zapisz dziecko na zabieg fluoryzacji lub lakowania zębów.
➐ Smoczek stosuj do 2. roku życia dziecka.
➑ Dawaj przykład dbania o zęby i jamę ustną.
MŁODOŚC MA SWOJE PRAWA
Dane NFZ potwierdzają: 90 proc. 15-latków ma próchnicę. Wśród przyczyn problemu wskazuje się m.in. nieprzywiązywanie wagi do leczenia, a także tzw. niską świadomość społeczną, czyli brak wiedzy na temat zasad higieny jamy ustnej. W przypadku nastolatków problem ma wymiar nie tylko zdrowotny. Z badań British Dental Health Foundation wynika, że 25 proc. brytyjskich nastolatków odczuwa wstyd z powodu problemów z zębami, jak: krzywy zgryz, diastema, żółtawy kolor szkliwa, wielkość zębów.
Najczęstsze problemy:
➊ Próchnica – rezultat rzadkich wizyt u stomatologa, niesystematycznej higieny jamy ustnej, używania złych past.
➋ Krzywy zgryz, zbyt ścisłe ustawienie zębów – to problem estetyczny i zdrowotny, stąd często w tym okresie lekarz rekomenduje leczenie ortodontyczne, noszenie aparatu.
➌ Nadmiar płytki nazębnej, żółtawy kolor szkliwa – spowodowany niewłaściwą pielęgnacją, wywołuje kompleksy.
Profilaktyka:
➊ Po każdym posiłku szczotkuj zęby. Używaj past ze stężeniem fluoru 5000 ppm (informacji szukaj na opakowaniu). Nigdy nie pomijaj mycia zębów przed snem.
➋ Co 6 miesięcy umów się na wizytę do stomatologa. Korzystaj z zabiegów higienizacji.
➌ Uważasz, że masz krzywe zęby? Powiedz rodzicom, żeby zapisali cię do ortodonty. Noś aparat, jeśli tak zaleci lekarz.
➍ Odstaw słodkie przekąski i napoje, ogranicz fast food.
➎ Nie eksperymentuj na własną rękę z zabiegami wybielającymi. Możesz trwale uszkodzić szkliwo.
W WIEKU DOJRZAŁYM
Po trzydziestce zbieramy żniwo swoich dobrych lub złych praktyk higienicznych. Według WHO u 15-20 proc. dorosłych w wieku 35-44 lat diagnozuje się ciężką chorobę przyzębia, która może prowadzić do utraty zębów, a około 30 proc. 65-74-latków nie ma naturalnych zębów. Z badań Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego wynika, że tylko 1 proc. Polaków w wieku 35-44 lat może pochwalić się zdrowym przyzębiem. Przyczyny to zaniedbania higieniczne i zbyt mała wiedza.
Najczęstsze problemy:
➊ Paradontoza – skutek zaniedbań w higienie jamy ustnej: zbyt rzadkiego, niedokładnego czyszczenia, także szczelin międzyzębowych, ale również: palenia papierosów czy regularnego przyjmowania leków.
➋ Wrażliwość zębów – ból towarzyszący spożywaniu zimnych, gorących, słodkich pokarmów to konsekwencja m.in. rozpulchnienia dziąseł i obnażenia szyjek zębowych.
➌ Próchnica – często prowadząca do ubytków w uzębieniu, powodujących problemy w mówieniu i jedzeniu.
➍ Suchość w ustach, kserostomia – wzrasta z wiekiem, ale jest też wywołana lekami, np. przeciwhistaminowymi, przeciwdepresyjnymi, na nadciśnienie czy choroby serca.
➎ Przebarwienia – wynik palenia tytoniu, a także przyjmowania leków, np. amoksycyliny z kwasem klawulanowym czy chlorheksydyny.
Profilaktyka:
➊ Szczotkuj zęby po każdym posiłku. Nitkuj je 2 razy dziennie.
➋ Przekonaj się do irygatorów wodnych lub szczoteczek interdentalnych.
➌ Stosuj zbilansowaną, różnorodną, bogatą w składniki mineralne dietę.
➍ Regularnie, raz na 6 miesięcy, zgłaszaj się na wizytę kontrolną do stomatologa.
➎ Nie zwlekaj z leczeniem ubytków. Braki w uzębieniu niezwłocznie uzupełniaj, podejmując leczenie protetyczne. Masz już protezę? Upewnij się, że jest dobrze dopasowana.
➏ Cierpisz na bruksizm lub refluks? Nieleczone, sprzyjają chorobom przyzębia i nadwrażliwości.
➐ Ogranicz palenie papierosów i picie alkoholu, bo powodują dolegliwości przyzębia, a także powstawanie nowotworów jamy ustnej.
➑ Marzą ci się śnieżnobiałe zęby? Postaw na profesjonalną kurację w sprawdzonym gabinecie.
