PRAWO FARMACEUTYCZNE POZWALA FARMACEUTOM NA WYSTAWIANIE RECEPT. KORZYSTAJĄC Z TYCH UPRAWNIEŃ FARMACEUCI MOGĄ WYSTAWIAĆ RECEPTĘ „OD FARMACEUTY” ORAZ RECEPTĘ FARMACEUTYCZNĄ. DOWIEDZ SIĘ CZYM RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE TE RECEPTY ORAZ KTÓRZY FARMACEUCI MOGĄ JE WYSTAWIAĆ I KIEDY?
Nowelizacja ustawy „Prawo Farmaceutyczne” w 2020 roku wprowadziła możliwość wystawiania dwóch rodzajów recept przez farmaceutów:
• receptę „od farmaceuty”: wystawianą przez farmaceutę dla siebie lub członka rodziny,
• receptę farmaceutyczną: wystawianą przez farmaceutę dla pacjenta w aptece.
RECEPTA „OD FARMACEUTY”
Może być wystawiona przez każdego farmaceutę, który posiada prawo wykonywania zawodu. Farmaceuta może wystawić receptę:
- pro auctore, czyli dla siebie
- pro familiae, czyli dla rodziny (małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa).
Recepta może być wystawiona na dowolny produkt leczniczy o kategorii Rp, który według wiedzy i rozpoznania farmaceuty, jest potrzebny bliskiej osobie. Wyjątek w tym przypadku stanowią jedynie:
- środki odurzające i psychotropowe,
- środki antykoncepcyjne (wg. prawa, mogą być wystawiane w ramach kontynuacji zlecenia lekarskiego, więc formalnie wystawienie recepty na nie powinno być możliwe dopiero po wglądzie do dokumentacji medycznej pacjenta i weryfikacji zleceń lekarza).,
- wyroby medyczne lub środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
- leki robione Rpz.
Farmaceuta powinien wystawić taką receptę w postaci elektronicznej, po zalogowaniu przez profil zaufany do aplikacji gabinet.gov.pl. W sytuacji braku dostępu do systemu, receptę można wystawić w postaci papierowej.
Recepta „od farmaceuty” może podlegać refundacji tylko i wyłącznie wtedy, gdy jest wystawiona w formie elektronicznej lub w papierowej – numerowanej (aby móc wystawić refundowaną receptę papierową, należy wcześniej wystąpić do oddziału wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o nadanie puli unikalnych numerów). W tym przypadku istotnym jest, by zweryfikować wskazania do refundacji i dołączyć do prowadzonej dokumentacji odpowiednie zaświadczenia, jeśli są one niezbędne do wypisania leku na zniżkę.
Recepta papierowa wystawiona na druku nienumerowanym, bądź niezgodnym z obowiązującym wzorem może być zrealizowana, ale nie podlega refundacji.
Recepta „od farmaceuty” jest ważna maksymalnie 30 dni i nie ma możliwości wpisania odroczonej daty jej realizacji. Można na niej wypisać leki w ilości do 120 dni stosowania (recepta papierowa), lub 180 dni stosowania (recepta elektroniczna). Receptę taką można zrealizować w dowolnej aptece w Polsce.
Można powiedzieć, że recepty wystawiane przez farmaceutę są rodzajem indywidualnej praktyki na rzecz bliskich, dlatego też wymagają one prowadzenia odpowiedniej ewidencji, za którą on sam (wystawiający) jest odpowiedzialny. Ustawa nakłada na farmaceutę obowiązek prowadzenia wykazu wszystkich recept wystawionych na siebie i rodzinę zgodnie z poniższymi rekordami:
- numer kolejny wpisu,
- datę wystawienia recepty,
- numer PESEL pacjenta,
- rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego lub urazu,
- międzynarodową lub własną nazwę produktu leczniczego,
- postać, w jakiej produkt leczniczy ma być wydany, o ile występuje w więcej niż jednej postaci,
- dawkę produktu leczniczego, o ile występuje w więcej niż jednej dawce,
- ilość produktu leczniczego,
- sposób dawkowania.
Wykaz ten może być przedmiotem kontroli w ramach poprawności zapisu i poruszania się w obrębie nadanych uprawnień zawodowych.
RECEPTA FARMACEUTYCZNA
Receptę farmaceutyczną może wystawić wyłącznie farmaceuta z prawem wykonywania zawodu w trakcie pracy w aptece ogólnodostępnej. Recepta ta może być wystawiona w sytuacji zagrożenia zdrowia pacjenta na dowolny produkt leczniczy o kategorii Rp (z wyłączeniem środków odurzających i psychotropowych), zaś jej wystawieniu towarzyszy natychmiastowe wydanie leku.
Recepty farmaceutyczne nie podlegają refundacji, są wyłącznie pełnopłatne.
Na recepcie farmaceuta powinien wpisać przyczynę i zasadność wydania leku, w odniesieniu do swoich uprawnień zawodowych. Ustalenie przyczyny i decyzja wystawienia recepty farmaceutycznej należy do samodzielnych kompetencji każdego farmaceuty i jest elementem wykonywania zawodu, dlatego nikt nie może kazać, ani zabraniać farmaceucie wystawiania recepty farmaceutycznej. Kierownik apteki może jedynie udzielić farmaceucie uwagę o zasadności i poprawności wystawiania takiej recepty.
Wystawienie recepty farmaceutycznej związane jest również z obowiązkiem jej ewidencjonowania. Ewidencja recept farmaceutycznych musi być prowadzona na bieżąco, według wzoru określonego w rozporządzeniu MZ z 12.10.2018 (Dz.U. z 2018, poz. 2008), w formie elektronicznej lub papierowej. Za jej prowadzenie odpowiedzialna jest osoba pełniąca funkcję kierownika apteki. Dodatkowo do obowiązków kierownika apteki należy również kontrola recept pod względem formalnym co poprawności wprowadzania danych pacjentów i stosowanych uzasadnień.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ FARMACEUTY
Co do zasady to na osobie wystawiającej receptę spoczywa obowiązek weryfikacji, czy nie przekracza swoich uprawnień zawodowych w zakresie diagnozy (w przypadku recepty „od farmaceuty” i recepty farmaceutycznej) oraz prawa do refundacji ze środków publicznych (w przypadku recepty „od farmaceuty”).
Przedmiotem kontroli mogą być wymienione wykazy i ewidencje, prowadzone przez zobowiązane do tego osoby (farmaceuta – w przypadku recepty „od farmaceuty” i kierownik apteki w przypadku recepty farmaceutycznej).
