MIESIĄCZKA TOWARZYSZY KAŻDEJ KOBIECIE OD CZASU DOJRZEWANIA DO MENOPAUZY. MÓWIĄC NAJPROŚCIEJ, POLEGA NA CYKLICZNYM ZŁUSZCZANIU SIĘ NABŁONKA MACICY NA SKUTEK ZMIAN STĘŻENIA ESTROGENÓW I PROGESTERONU, CO SKUTKUJE COMIESIĘCZNYM KRWAWIENIEM Z DRÓG RODNYCH. WARTO ZATEM WIEDZIEĆ O MENSTRUACJI JAK NAJWIĘCEJ I ZNAĆ ODPOWIEDZI NA WSZYSTKIE NURTUJĄCE PYTANIA – CO JEST PRAWDĄ A CO FAŁSZEM?
FAŁSZ: Podczas miesiączki nie można zajść w ciążę
W trakcie menstruacji szanse na zajście w ciążę są małe, ale zapłodnienie jest możliwe, zwłaszcza gdy:
– kobieta ma bardzo nieregularne cykle,
– cykle są krótkie, a miesiączki trwają długo. W takim przypadku po 14-dniowej fazie progesteronowej owulacja następuje około 6 dnia cyklu, czyli właśnie w trakcie ostatnich dni przedłużającej się miesiączki.
Trzeba też pamiętać, że ciąża jest możliwa, ponieważ plemniki mogą przeżyć w drogach rodnych kobiety dłużej niż żyje komórka jajowa – do kilku godzin w kwaśnym środowisku pochwy i do kilku dni w szyjce macicy, gdzie środowisko jest zasadowe. Jeśli więc współżyje się na przykład 3. dnia miesiączki (czyli 3. dnia cyklu), a jajeczkowanie następuje 10. dnia cyklu, to ciąża jest możliwa. Jeśli miesiączka trwa dłużej niż 6 dni to jednocześnie skraca się pierwsza faza cyklu menstruacyjnego.
Najmniejsze prawdopodobieństwo zajścia w ciąże w trakcie okresu jest wtedy, gdy kobieta ma cykle regularne (trwające około 28 dni) i miesiączka trwa do 5-6 dni.
PRAWDA: Kobiety, u których krwawienia są obfite, mogą zapaść na anemię
W warunkach fizjologicznych, w trakcie jednej miesiączki dochodzi do utraty około 30–60 ml krwi zawierającej średnio 15–30 mg żelaza. Dzienne zapotrzebowanie na żelazo dorosłej kobiety wynosi około 2 mg żelaza, zwiększa się ono w przypadku ciąży (2,5–3 mg) i w czasie karmienia piersią (3,5 mg). Prawdziwy problem stanowią bardzo obfite lub przedłużające się krwawienia miesiączkowe – wówczas organizm traci duże ilości żelaza i niedobór tego pierwiastka w organizmie może doprowadzić do niedokrwistości. Anemię można zdiagnozować dzięki badaniu morfologii krwi.
FAŁSZ: Niepojawienie się okresu świadczy o ciąży
Brak miesiączki u dojrzałej płciowo kobiety nie zawsze jest oznaką ciąży. Problem ten może być oznaką poważnych problemów zdrowotnych, stresu lub nieodpowiedniej diety. Do najczęstszych przyczyn zatrzymania miesiączki należą:
– nieodpowiednia dieta,
– wahania wagi ciała,
– intensywne treningi sportowe,
– stres,
– podróże i związane z nimi zmiany stref czasowych,
– wyczerpanie organizmy,
– infekcje wirusowe i bakteryjne,
– zmiany gospodarki hormonalnej i związane z nimi choroby,
– cukrzyca,
– choroba Alzheimera,
– guzy w obrębie dróg rodnych,
– zespół policystycznych jajników.
Każdy z wypadków braku miesiączki należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem, aby znaleźć przyczynę tego problemu.
PRAWDA: Nieregularne miesiączkowanie nie jest niepokojące w pierwszych dwóch latach od wystąpienia pierwszego krwawienia
Nieregularne miesiączkowanie to zaburzenie cyklu miesiączkowania powodujące pojawianie się krwawień miesiączkowych w nieregularnych odstępach. Za prawidłowe uznaje się cykle, których długość waha się od 21 do 35 dni. Jeżeli są one raz dłuższe raz krótsze określa się je już jako nieregularne. Nieregularne miesiączki u młodych dziewcząt związane są najczęściej niedojrzałością układu hormonalnego związaną z trwającym procesem dojrzewania. Dlatego o dziewcząt w pierwszych dwóch latach od wystąpienia krwawienia miesiączkowego częściej zdarzają się cykle bezowulacyjne, które również przejawiają się nieregularnymi krwawieniami i jest to zjawisko zupełnie normalne, którym nie trzeba się niepokoić.
Ale zaburzenia cyklu mogą być również wynikiem:
– zbyt intensywnego odchudzania się lub uprawiania sportu,
– zmiany klimatu,
– zażywania niektórych leków,
– choroby lub ciężkiego urazu,
– niekorzystnych czynników psychicznych np. silnych przeżyć, stresów, traumy, depresji itp.
W takich przypadkach nieregularne krwawienia miesiączkowe należy skonsultować z lekarzem.
FAŁSZ: W trakcie miesiączki nie powinno się uprawiać sportu
Lekkie ćwiczenia fizyczne mogą złagodzić dolegliwości związane z miesiączką (skurcze brzucha). Nie należy jednak przesadzać z ich intensywnością. Zbyt forsowne ćwiczenia mogą przynieść odwrotny skutek i nasilić, zintensyfikować krwawienie. Aktywność fizyczna podczas menstruacji powinna być dopasowana do indywidualnych możliwości kobiety i jej samopoczucia. Jeśli chcemy intensywnie ćwiczyć podczas okresu, warto skonsultować swój zamiar z ginekologiem lub lekarzem pierwszego kontaktu. Panie decydujące się na aktywność fizyczną w grupie (fitness, joga, sporty zespołowe itp.) powinny koniecznie poinformować trenera lub inną osobę prowadzącą zajęcia o tym, iż są w trakcie menstruacji.
W „tych” dniach przeciwwskazaniem dla treningu będzie anemia – zwłaszcza w przypadku Pań, u których menstruacja jest obfita i trwa długo.
PRAWDA: Zażywanie tabletek antykoncepcyjnych może uregulować cykl
Czasem są nawet w tym celu przepisywane przez lekarza. Do krwawień dochodzi wówczas w przerwie pomiędzy zażywaniem kolejnych opakowań pigułek. Nie jest to „naturalna” miesiączka, tylko tzw. krwawienie z odstawienia.
Krwawienie z odstawienia to zwykła reakcja organizmu na odstawienie hormonów, pojawia się ono zazwyczaj między 2. a 4. dniem przerwy, rzadziej od razu pierwszego dnia po zaprzestaniu brania tabletek hormonalnych. Trzeba jednak pamiętać, że nie ma ono nic wspólnego z normalną miesiączką. W zależności od długości okresu przyjmowania hormonalnej antykoncepcji krwawienia z odstawienia mogą być bardzo skąpe, ponieważ antykoncepcja cały czas wpływa na ograniczenie przyrostu grubości błony śluzowej macicy a co za tym idzie złuszczeniu ulega mniejsza ilość błony.
FAŁSZ: Wszystkie kobiety cierpią na PMS (zespół stresu przedmiesiączkowego)
W rzeczywistości jedynie co druga kobieta odczuwa symptomy stresu przedmiesiączkowego. U 1⁄4 pań dolegliwości są tak uciążliwe, że wymagają leczenia. Najlepszym wyjściem z takiej sytuacji jest wizyta u ginekologa, który będzie w stanie dobrać odpowiednie leki na receptę.
PRAWDA: Kobieta, która nie zaczęła miesiączkować między 16. a 17. rokiem życia powinna poddać się diagnostyce lekarskiej
Tylko specjalista jest w stanie stwierdzić, jakie są dokładnie przyczyny takiego stanu. Brak menarche, czyli niewystąpienie pierwszej miesiączki do 16. roku życia może być powodem do niepokoju – może to oznaczać niedorozwój jajników, zaburzenia hormonalne, opóźnienie rozwoju płciowego lub choroby narządów płciowych. Nie warto jednak martwić się na zapas. Duży wpływ na wiek, w którym kobieta zaczyna miesiączkować mają uwarunkowania genetyczne, tryb życia, a nawet sposób odżywiania.
FAŁSZ: Kobieta zaczyna miesiączkować na nowo zaraz po okresie ciąży
Krwawienie, które następuje bezpośrednio po porodzie nie jest okresem , a jedynie oczyszczaniem się organizmu. Obserwowana wydzielina o barwie początkowo krwistoczerwonej oraz brunatnej w późniejszym czasie to tzw. odchody połogowe.
Po jakim czasie od porodu wraca miesiączka porodzie, jest indywidualną kwestią w przypadku każdej kobiety. Ma na to wpływ kilka czynników, głównie związanych z karmieniem dziecka piersią:
– miesiączka u Pań nie karmiących piersią nie powinna pojawić się wcześniej niż 6 tygodni od dnia narodzin dziecka. W rzadkich przypadkach może się jednak zdarzyć, że krwawienie występuje wcześniej i wówczas należy to skonsultować z ginekologiem.
– kobiety które karmią dzieci sposobem mieszanym (podają pierś oraz mleko modyfikowane) mogą dostać okres już 2 – 3 miesiące po porodzie.
– kobiety karmiące piersią pierwszy okres po porodzie mogą dostać dopiero wtedy, kiedy niemowlę skończy kilka, nawet kilkanaście miesięcy.
PRAWDA: Na początku ciąży mogą się pojawić plamienia
Krwawienie na początku ciąży występuje u 10–20% kobiet. Jego przyczyny mogą być różne- czasami objaw ten oznacza, że ciąża lub zdrowie ciężarnej są zagrożone – dlatego też każdą tego typu sytuację należy pilnie skonsultować z lekarzem.
Nieobfite krwawienie może się pojawić u kobiet nawet w trzecim miesiącu ciąży – w jego trakcie usuwane są niepokryte łożyskiem resztki błony śluzowej macicy. Jednak w niektórych przypadkach krew jest objawem schorzeń, które są groźne dla przyszłej mamy i jej dziecka.
FAŁSZ: Laktacja blokuje miesiączkę
Kobieta karmiąca piersią może regularnie miesiączkować. U kobiet karmiących naturalnie miesiączka może pojawić się później (tzw. laktacyjny brak miesiączki), w zależności od czasu, przez jaki kobieta karmi z powodu zwiększonego stężenia prolaktyny.
PRAWDA: W trakcie menstruacji
łatwiej się zarazić wirusem HIV
W czasie okresu szyjka macicy jest rozwarta, co ułatwia zakażenie nie tylko wirusem HIV, ale także innymi chorobami zakaźnymi, np. zapaleniem wątroby typu B lub zapaleniem wątroby typu C.
Stosunek w czasie menstruacji jest również czynnikiem zwiększonego ryzyka chorób
przenoszonych drogą płciową np. rzeżączki, opryszczki genitalnej czy kiły.
Szyjka macicy oraz pochwa są wtedy bardzo podatne na infekcje.
FAŁSZ: Na bóle menstruacyjne nie należy stosować leków przeciwbólowych
Nie jesteśmy skazane w tych dniach na ból i cierpienie. Szczególnie w pierwszych dniach miesiączka bywa niezwykle bolesna, ale nie jesteśmy skazane w tych dniach na ból i cierpienie.
Zaleca się głównie stosowanie leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Ich przyjmowanie powinno mieć miejsce już przy pierwszych oznakach rozpoczynającego się bólu. Zwlekanie z przyjęciem lekarstwa może spowodować, że ból będzie trudniejszy do opanowania. Warto również rozważyć stosowanie leków rozkurczowych, które rozluźniają mięśnie gładkie.
Decydując się na zażycie leku, zawsze zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
